Tại sao gọi là Lập thu dù trời vẫn nóng? Giải mã ý nghĩa ngày Lập thu

Vào khoảng ngày 7 tháng 8 hàng năm, là tiết khí “Lập thu” trong 24 tiết khí.

Lập thu là ngày báo hiệu mùa thu bắt đầu theo lịch. Tuy nhiên, trên thực tế ở Nhật Bản, thời tiết vẫn còn rất nóng vào thời điểm này.

24 tiết khí là gì?

24 tiết khí là những mốc thời tiết trong năm được tạo ra từ thời xưa ở Trung Quốc. Dựa vào chuyển động của mặt trời, một năm được chia thành 24 phần và mỗi phần được đặt tên riêng.

Ví dụ, “Lập thu” là khởi đầu của mùa thu, còn “Xử thử” thể hiện khoảng giữa mùa thu.

Tại sao vẫn còn nóng mà đã gọi là “thu”?

Do thời tiết ở Nhật có phần chậm hơn so với khí hậu xưa của Trung Quốc. Vì thế, dù theo lịch là mùa thu nhưng thực tế vẫn còn nóng như mùa hè.

Lập thu được chia làm 3 giai đoạn! Cùng tìm hiểu thời gian và ý nghĩa

Thực ra, thời kỳ Lập thu còn được chia thành 3 giai đoạn nhỏ hơn. Đó là “Gió mát về”, “Ve mùa thu kêu” và “Sương mù dày đặc”. Mỗi giai đoạn đều có ý nghĩa riêng.

① Gió mát về (Khoảng 7 – 11 tháng 8)

Đây là giai đoạn đầu của Lập thu. Dù trời vẫn còn nóng, nhưng vào buổi chiều, ở một số nơi đã có thể nghe tiếng dế kêu. Là khoảng thời gian bắt đầu cảm nhận được chút hơi thu.

② Ve mùa thu kêu (Khoảng 12 – 16 tháng 8)

Vào sáng sớm hoặc chiều tối, có thể nghe tiếng ve mùa thu kêu. Âm thanh này gợi nhớ đến sự kết thúc của mùa hè và khởi đầu của mùa thu. “Ve mùa thu” còn được biết đến như một từ mùa trong thơ haiku.

③ Sương mù dày đặc (Khoảng 17 – 22 tháng 8)

Đây là giai đoạn cuối của Lập thu. Vào sáng sớm hoặc ban đêm, không khí bắt đầu trở nên mát mẻ hơn. Ở gần rừng hoặc sông, đôi khi có thể thấy sương mù dày đặc bao phủ.

Thưởng thức những đặc trưng của mùa

Nhật Bản có bốn mùa rõ rệt. Từ xưa, người dân đã biết tận hưởng những nét đặc trưng của từng mùa.

Vào mùa hè, ăn những món làm mát cơ thể. Mùa đông thì ăn món giúp làm ấm người. Đó là những kiến thức dân gian để sống khỏe mạnh theo mùa.

Vào thời điểm Lập thu, các nguyên liệu theo mùa gồm có: đào, sung, cà tím, bí ngòi,…

Thưởng thức Lập thu qua thơ haiku

Người Nhật từ lâu đã yêu thích và thể hiện sự chuyển mùa qua thơ haiku.

Ví dụ, bài của Masaoka Shiki: “Mùa thu đến – vỏ ve rơi nhẹ”, hay bài của Takahama Kyoshi: “Chuyện ma kết thúc tối qua – mùa thu đến” đều rất nổi tiếng.

Lời thăm hỏi sau hè và tiếng côn trùng

Sau khi qua Lập thu, người ta không còn dùng “Lời thăm hỏi giữa hè” mà chuyển sang dùng “Lời thăm hỏi sau hè”.

Khi mùa thu đến, không chỉ ve mà nhiều loài côn trùng khác cũng bắt đầu kêu. Người Nhật gọi đó là “tiếng côn trùng” và thưởng thức như một nét thú vị, còn với người nước ngoài thì lại nghe như tiếng ồn.

Tổng kết

• Khoảng ngày 7 tháng 8 là “Lập thu”, báo hiệu mùa thu bắt đầu theo lịch.
• Dù thời tiết vẫn còn nóng, nhưng do khác biệt khí hậu với Trung Quốc.
• Có thể cảm nhận mùa qua thực phẩm theo mùa hay thơ haiku.
• Chỉ người Nhật mới có cảm nhận tinh tế với tiếng côn trùng như vậy.